Śladami historii...

Strzelnica

Budynek wzniesiono w 1896 roku jako siedzibę Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Gostyniu. Jest to najstarsza znana organizacja mieszczańska w grodzie nad Kanią – powstała 8 czerwca 1666 roku na mocy przywileju króla Jana Kazimierza.

W 1859 roku Bractwo zakupiło od magistratu grunt pod budowę nowej siedziby. Organizacja stała się właścicielem terenu, na którym dziś znajduje się park oraz tzw. „wały”. W 1894 roku z gruntu tego odsprzedano niewielką parcelę pod cmentarz żydowski (zachodnia część parku, położona na wzniesieniu). Nieco trudności było przy uzyskaniu od władz zaborczych pozwolenia na budowę, bowiem organizacja miała zdecydowanie polski charakter. Ostatecznie zgodę uzyskano na początku lat dziewięćdziesiątych XIX wieku.

Nową siedzibę Bractwa wzniesiono w 1896 roku. Na środkową część budynku przeznaczono pawilon po zlikwidowanej przez władze pruskie Szkole Rolniczej im. Haliny w Żabikowie pod Poznaniem (najprawdopodobniej wcześniej – w roku 1864 – pawilon ten wykorzystywany był na międzynarodowej Wystawie Rolniczej we Wrocławiu). Budynek posiadał dużą salę (od strony ogrodu) z wzniesioną później sceną oraz pokoje (od strony szosy). Powstał gmach, który zaczęto zwać powszechnie „Strzelnicą”.

W budynku urządzono restaurację, którą aż do roku 1949 wydzierżawiano. W „Strzelnicy” toczyło się niemal całe życie społeczno-polityczne Gostynia w ostatnich dwóch dziesięcioleciach zaboru. Tutaj odbywały się zebrania większości polskich organizacji działających w mieście. Tutaj prowadzono patriotyczne debaty i podejmowano ważne dla Polaków decyzje, m.in. na zebraniu Powiatowej Rady Ludowej zapadła decyzja o przyłączeniu się gostynian do powstania wielkopolskiego.

W dwudziestoleciu międzywojennym w pomieszczeniach „Strzelnicy” spotykały się nadal organizacje społeczne. Duże imprezy organizowali też „kurkowi bracia”. 22 maja 1929 roku w budynku goszczono między innymi prezydenta RP Ignacego Mościckiego.

W roku 1939, tuż po zajęciu miasta przez Niemców, stacjonowały w „Strzelnicy” oddziały Wehrmachtu. Następnie przez krótki czas mieszkali tu członkowie Organizacji Todt. W latach 1941-1942 mieścił się tutaj obóz francuskich jeńców wojennych (ok. 100 ludzi). W roku 1943 pomieszczenia „Strzelnicy” były zajmowane jako tymczasowe mieszkania dla tzw. Niemców besarabskich (z terenu Ukrainy i Rumunii), czekających na przydział gospodarstw rolnych po wysiedlanych Polakach. Pod koniec działań wojennych kwaterował tu sztab niemieckiej jednostki wojskowej, która zajmowała się pilnowaniem składów amunicji w lesie koło Goli. Przez całą okupację, na polecenie władz niemieckich, funkcję gospodarza obiektu i parku pełnił przedwojenny restaurator i dzierżawca obiektu.

W 1949 roku budynek znacjonalizowano i wydzierżawiono Zarządowi Powiatowemu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Krótko potem utworzono tu Powiatowy Dom Kultury. Obecnie obiekt należy do Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia im. Józefa Zeidlera w Gostyniu. W jego wnętrzu mieści się m.in. sala koncertowa.