Śladami historii

Gimnazjum i liceum

Pierwsza szkoła kształcąca na poziomie wyższym niż placówka elementarna powstała w Gostyniu w 1885 roku. Była to prywatna szkoła dla dziewcząt (Privat-Mädchenschule zu Gostyn). Placówka istniała do 1910 roku. Była w tym okresie prowadzona przez trzy nauczycielki: Cecylię Gross z Leszna, Aurelię Nordon z Leszna i Annę Rackwitz z Morawskiej Ostrawy. Była to szkoła niemiecka, w której uczono religii, języka niemieckiego, matematyki (rachunków i geometrii), rysunku, realiów (przyrody, geografii, historii i elementów fizyki), śpiewu, gimnastyki i robótek kobiecych.

W 1890 roku utworzono w Gostyniu prywatną szkołę niemiecką dla chłopców (Höhere Privat-Knabenschule zu Gostyn). Od 1903 roku siedzibą szkoły był budynek dawnej rzeźni miejskiej przy ulicy Leszczyńskiej (dzisiaj Powstańców Wielkopolskich 20). W 1906 roku szkoła stała się placówką miejską i otrzymała nazwę Städtische Mittelschule Gostyn. Jej nowym kierownikiem został Franz Moritz, a później Karol Lange.

W 1910 roku na posiedzeniu Rady Powiatu w Gostyniu (Kreistag) postanowiono połączyć Miejską Szkołę Średnią dla chłopców z prywatną szkołą żeńską i utworzyć tzw. Reform–Progymnasium. Stała się ona zaczątkiem późniejszego polskiego gimnazjum. Do 1919 roku funkcjonowała pod nazwą Städtische höhere Knaben- und Mädchenschule zu Gostyn i była szkołą średnią.

Po odzyskaniu niepodległości w 1919 roku Wyższa Szkoła Miejska w Gostyniu mieściła się w dwóch małych budynkach przy dzisiejszej ulicy Leszczyńskiej, które nie odpowiadały potrzebom i randze szkoły. Budowę nowego gmachu Gimnazjum zainicjował ks. Franciszek Olejniczak w 1921 roku. Powołano Komitet Budowy Gimnazjum. Budowę rozpoczęto w 1922 roku. Nowy, okazały gmach oddano do użytku i poświęcono 23 października 1924 roku. Budynek należał do najnowocześniejszych w całym ówczesnym województwie poznańskim. Na frontonie wykuto napis – „Bogu i Ojczyźnie odrodzonej”. Gmach bowiem uznano jako wotum za odzyskanie niepodległości.

Gimnazjum uzyskało pełne prawa szkoły państwowej w roku szkolnym 1923/24, a w roku szkolnym 1926/27 opuścili szkołę pierwsi maturzyści. Szkoła borykała się jednak z kłopotami finansowymi. Miasto nie było w stanie jej utrzymać. W 1933 roku przejęli je księża filipini i prowadzili do września 1939 roku. W roku 1934 szkoła przyjęła nazwę Prywatne Gimnazjum Koedukacyjne Ziemi Gostyńskiej w Gostyniu. W 1937 roku otrzymano zgodę na uruchomienie Prywatnego Liceum Koedukacyjnego Ziemi Gostyńskiej.

W roku szkolnym 1938/39 pracowało tu 20 nauczycieli, w tym m.in. Władysław Kołomłocki, Paweł Teodor Schulz, Władysław Rybski, Roman Weiss, Józef Godlewski – animatorzy życia społeczno-kulturalnego w mieście, autorzy wielu publikacji prasowych i redaktorzy pism.

W 1934 roku dobudowano salę gimnastyczną. Ponadto szkoła miała świetlicę, biblioteki – nauczycielską i uczniowską oraz doskonale wyposażone gabinety – chemiczny, przyrodniczy, fizyczny. Szkoła szybko stała się centrum kulturalnym miasta.

Budynek w czasie II wojny światowej został wysadzony w powietrze i spłonął. Po wojnie ponownie dzięki składkom mieszkańców go odbudowano. Dziś jest siedzibą Zespołu Szkół Ogólnokształcących.

Gymnasium and the High School

The first school in Gostyń educating at a higher – than elementary – level was founded in 1885. It was a private school for girls (Privat-Mädchenschule zu Gostyn), which operated till 1910. It was run by three female teachers: Cecylia Gross and Aurelia Nordon from Leszno, and Anna Rackwitz from Morawska Ostrawa. It was a German school, in which religion, German, maths (calculus and geometry), drawing, “realities” (science, geography, history and the elements of physics) were taught. In 1890 a private German school for boys was founded (Höhere Privat-Knabenschule zu Gostyn). Since 1903 it was located in the former slaughterhouse at Leszczyńska street (today Powstańców Wielkopolskich street). In 1906 the school became a municipal institution and got the name Städtische Mittelschule Gostyn. Its new manager was Frantz Moritz, then Karol Lange.

In 1910 at the meeting of the Town Council (Kreistag) a decision was made to merge the private German school for boys with the private school for girls and to create the so called „Reform–Progymnasium”. That was the origin of the later Polish lower secondary school (Gymnasium). Till 1919 is had the name Städtische höhere Knaben- und Mädchenschule zu Gostyn and was a secondary school.

After regaining independence in 1919 the Higher Municipal School in Gostyń had its seat in two small buildings in today’s Leszczyńska street. They did not meet the needs or the rank of the school. Building of a new school was initiated by a priest Franciszek Olejniczak in 1921. A Committee of Building the Gymnasium was established. The construction started in 1922. A new, imposing building was put to use and consecrated on 23 October 1924. It was one of the most modern ones in the Poznań Province at that time. At the front the inscription „To God and the Reborn Fatherland” was carved. The edifice was regarded a votive offering for regaining independence.

The Gymnasium received full rights of a state school in the school year 1923/24 and in the school year 1926/27 the first graduates left it. However, the school wrestled with financial problems. The town was unable to finance it. In 1933 it was taken over by the Philippines priests and ran till September 1939. In 1934 it took the name The Private Coeducational Gymnasium of the Land of Gostyń Memorial. In the school year 1938/1939 twenty teachers worked there, including Władysław Kołomłocki, Paweł Teodor Schulz, Władysław Rybski, Roman Weiss, Józef Godlewski – who were animators of the social and cultural life in Gostyń, authors of multiple press publications and magazine editors. In 1937 an approval was obtained to open a Private Coeducational Upper Secondary School of the Land of Gostyń Memorial. In 1934 a sports gym was built. Apart from that the school had a common room, two libraries: for teachers and for students, and well equipped classrooms: scientific, chemical, and a physical one. The school soon became the cultural centre of the town. The building during the war was blown up and burned. After the war it was rebuilt thanks to the donations of the citizens. Today it is the seat of the Joint Upper Secondary Schools.